GEBELİK
Son menstruasyonun ilk gününden itibaren 280 gün yada 10 gebelik ayı (28 günlük lunar ay) yada 40 hafta sürer.
Sistemik ve metabolik birçok değişiklik görülür .
UTERUS
Uterus normalde 50-70 gr iken, termde 800-1200 gr olur. Gebeliğin 6. haftasına kadar doğal şeklini korur.6-12. haftalar arasında yuvarlak bir şekil alır.
12. haftadan sonra pelvis dışına çıkar.
Pelvisten çıktıktan sonra da hafif sağa rotasyon yapar.
İlk trimesterden sonra irregüler, ağrısız kontraksiyonlar olur (Braxton-Hicks).
Uterus 12. haftada simfizis pubis hizasına gelir.
Term uterusta kan akımı 500-1000 mL/dk’ dır.
Kanın %85’i plasentaya gider.
Plasental kan akımı üzerinde otoregülasyon etkili değildir.

SERVİKS
Servikal glandlarda hiperplazi ve hipertrofi vardır. Buna bağlı serviks yumuşar, kanlanması artar ve frajildir.
Serviks östrojen ve progesteron etkisiyle bir miktar yumuşar ve morumsu renk alır.
Servikal kanal kalın bir mukus tıkacı ile kapatılmıştır (nişane).
Gebelik süresince vajen mukozasında belirgin kalınlaşma olur.

OVERLER

Overlerde gebelik boyunca ovülasyon olmaz.Yeni folikül maturasyonu oluşmaz.Gebeliğin ilk 6-8 haftasında progesteron üretiminden primer sorumlu korpus luteum olup, 8-10. haftadan sonra plasenta bu görevi üstlenir.

VAJİNA VE VULVA
Vajinal epiteldeki laktobasillerin glikojenden laktik asit üretmeleri sonucu vajen pH’ı düşer ve asit ortam oluşur,patojen mikroorganizmalara karşı vajen direnci artar.
Glikojenden zengin çevre kandida albikans için ortam oluşturur ve inatçı mantar enfeksiyonları sık görülür.
Vajinal mukoza kalınlaşır,rugaeler belirginleşir.
Damarlaşma arttığı için varisler artabilir ve pelvik konjesyon nedeni ile cinsel isteği ve orgazmik periyodu arttırır.

MEMELER
Erken gebelikte dolgunluk, hassasiyet olur(östrojen ve progesteron).
Sekizinci haftadan sonra meme daha lobule olur.
Cilt altı venleri daha belirginleşir.
Meme başı erektil olur, rengi koyulaşır ve büyür.
İkinci trimestrden sonra kolostrum olabilir.

İSKELET SİSTEMİNDE DEĞİŞİKLİKLER
Progresif bir lordoz vardır.
Hormonal etki ile tüm eklem ve bağlarda gevşeme olur.
Doğum eylemini başarmak için gereklidir.

DERİ
Deride pigmentasyon artar.
Chloasma: Yüzde oluşan kelebek şeklinde pigmentasyondur.
Stria gravidarum: Karın, meme ve uylukta oluşan kırmızı çizgiler.
Gebelik sonrası solar ve geçmezler. Dermis ve epidermis arası çatlaklara bağlıdır
Diastazis Recti: Batın duvarından rektus kasının ayrılması. Fasyanın zayıflamasına bağlıdır.
Linea alba pigmentasyon sonucu linea nigra’ya dönüşür.
Artan östrojenizasyona bağlı palmar eritem ve vasküler spider görülür.

KARDİYOVASKÜLER SİSTEM
Kardiak output %30-50 artar.
Kan hacmi artar ve 34. haftada en yüksek düzeye ulaşır. • Kardiyak debi %30-40 artmıştır. • Kan basıncında minimal azalma olur. • Aldosteron artmıştır. Kardiovasküler Sistem • İstirahatte nabız 10-15 atım/dakika artar. • Yükselen diafragma nedeniyle kalp sola üste itilir.
Supin Hipotansif Sendrom:
Özellikle ilerlemiş gebelik haftalarında uterusun vena cava’ya ve aorta bası yapması ile oluşan akut şok tablosu.

KAN
Kan hacmi %40-50 artar.
Artan kan hacminin %75’i plazmadır.
Ortalama RBC hacmi artmıştır.
Gebelikte günlük Fe gereksinimi 6-7 mg’dır.
Gebelikte serum Fe azalır, Fe bağlama kapasitesi artar.
Beyaz küre artar, doğumda 25-40 bine ulaşır ve puerperiumda normale döner.
Fibrinojen artar.Gebelikte koagülasyon artmıştır.

GASTROİNTESTİNAL SİSTEM
Gebelikte mide ve barsaklar yukarı itilir.
Artan progesteron etkisi ile motilite azalır.
Mide boşalma zamanı uzar.
GIS’de motilite ve tonus azalır.
Mide tonusunda azalma ve yer değiştirme nedeniyle özofagusa asit reflüsü olur.
Mide yanmaları gelişir.
Mide asiditesi azalır.
İştah artar (pika= aşerme).
Diş etlerinde yumuşama ve hiperemi olur. kanamaya neden olur dişetlerinde…
Tükrük salgısında artma (pityalizm)

ÜRİNER SİSTEM
Böbreklerde büyüme ve genişleme meydana gelir.
Östrojen ise uterusun büyümesi ve uterin damarların gelişimini,memelerdeki kanal sis. Gelişmesini,derideki vasküler değişimlerden sorumludur.
Prostoglandinler kan damarlarında dilatasyon ve düz kaslarda kontraksiyona neden olurlar

METABOLİK DEĞİŞİKLİKLER
Kilo artar (Ortalama 12.5 kilo).
Fetüs 3500 , plasenta 500, amnion sıvısı 800, uterus 1000, kan hacmi artışı 1500, Maternal yağ birikimi 3200, interstisiel sıvı 1500, meme dokusu 500…
Çok kilo alma preeklamsiye,zor doğuma ve doğum sonu kanamalara neden olabilir.
Karbonhidrat metabolizması
Bulantı nedeniyle azalan beslenme ve fetüsün glikoza artan talebi nedeniyle baygınlık hissi
K.hidrattan zengin beslenme gerekli.
2. trimestrdan itibaren Fe ihtiyacı artar.
Total vücut sıvısı artmıştır ( Yaklaşık 2-2,5 lt)
Sodyum ve su retansiyonu görülür.
Gebelikte başparmak kasında kuvvetsizlik,acıma ve hassasiyetle ortaya çıkan karpal tunel sendromu,sıvı retansiyonuna bağlı gelişen ödemin median sinirlere olan baskısı ile ilişkisi olduğu düşünülmekte…

PSİKOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER
Hamilelik bir kadın için hem fiziksel,hem psikolojik hem de toplumsal olarak hayatı boyunca yaşayabileceği en özel süreçlerden biridir.
Aynı zamanda anneye ve tüm aileye bütün bir hayat boyunca devam edecek bir takım sorumluluklar da yükler.
1. trimestir
Ambivalan duygular…
Bulantı,kusma,yorgun,halsiz kalan kadın bebeğe karşı isteksizlik yaratır.
Gebeliğin çevresi tarafından istendiğini bilmesi ve destek ihtiyacı vardır.
2. trimestir
Fiziksel değişimler ambivalan duyguları yok eder.
Gücü yavaş yavaş artan kadın bulantı kusmanın da geçmesiyle gebeliğie uyum göstermeye başlar.
Fetüs hareketlerinin başlamasıyla kadın ilgisini kendi içine yöneltir.
Gebelik benimsenmişolsa da aşırı alınganlık,huzursuzluk,ani kızgınlık gibi duygular görülebilir
3. trimestir
Gebe tüm eksiklerini tamamlamaya çalışır.
Çabuk yorulur,rahatsız hisseder.
Gebelikten bıkmaya başlamıştır.
Bebeğin reddedilmesi kendisinin reddi anlamına gelir.
Sosyal desteğe ihtiyacı vardır

BİREYSEL / SUBJEKTİF GEBELİK BULGULARI
Amenore
Bulantı
Sık idrar yapma
Memede hassasiyet
Halsizlik ve yorgunluk
Deride pigmentasyon
Diş etlerinde hipertrofi
Vajinal akıntı (lökore)
Abdomenin genişlemesi
Kilo artışı
Konstipasyon

OLASI / OBJEKTİF GEBELİK BULGULARI
Pelvik organlarda değişimler:
vulva,serviks ve vajinanın koyu kırmızı yada mor görünmesi
6.hf. Serviksin yumuşaması
uterus ve serviksin birleştiği orta ön hatta uterus yumuşaması
6. hf. İmplantasyon bölgesinde uterusun asimetrik büyümesi
Uterusun büyümesi
Uterus kasılmaları (brakston hick’s kontraksiyonları)
Gebelik testinin pozitif olması
İmmunolojik testler
Fetal kalp sesleri
Fetal hareketlerin palpasyonla hissedilmesi
Ultrasonda fetüsün tesbiti
İmplantasyondan sonra gebeliğin 8. haftasının sonuna kadar geçen süreye embriyonel dönem, oluşan canlıya da embriyo denir.
Embriyonel dönemde vücuda özgü doku ve organlar gelişerek kesin şeklini alır.
Embriyo ilk 4 haftaya kadar desudua tabakası tarafından beslenir.
4. haftadan sonra umblikal kord ile beslenmesi sağlanır.
Gebeliğin 8. haftasının sonundan başlayarak doğuma kadar geçen süreye fetal dönem, oluşan canlıya da fetüs denir .

 

 

 

 

 

 

 

 

GEBELİK VE FİZYOLOJİSİ
Summary
GEBELİK VE FİZYOLOJİSİ
Article Name
GEBELİK VE FİZYOLOJİSİ
Description
Gebeliğin fizyolojisi, vücutta ve organlarda değişimler, psikolojik değişim
Author
Publisher Name
Ebe Çiğdem Çayır Doğum Koçu / Doula Danışmanlığı
Publisher Logo

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir