Birinci evre; gerçek doğum ağrıları ile başlar servikal silinme ve dilatasyonun tamamlanması ile sonlanır.
İkinci evre; Servikal silinme ve dilatasyonun tamamlanması ile başlar, bebeğin doğumu ile sonlanır
Üçüncü evre; Bebeğin doğumu ile başlar, plasentanı doğumu ile sonlanır
Dördüncü evre; Plasentanın doğurnundan sonraki 1-2 saatlik süreyi içerir. Bu süre bazan dört saate kadar uzayabilir. Erken postpartum iyileşme dönemi olarak da adlandırılır
Eylemin Birinci Evresi Doğumun birinci evresi silinme ve dilatasyon evresidir. Bu evre kendi içinde 3 faza ayrılır;
Latent Faz
Aktif Faz
Geçiş Fazı
Latent Faz: Düzenli kontraksiyonların varlığı ile başlar silinme tamamlandığında dilatasyon 4cm olduğunda sonlanır. Hiç doğum yapmayan annelerde bu dönem 8-9 saat sürer.
Bu sürenin nulliparlar için 20 saati geçmemesi gerekir.
Multiparlarda ise yaklaşık 5-6 saat olup, 14 saati geçmemesi gerekir aksi taktirde uzamış eylem olarak kabul edilir.
Latent fazda kontraksiyonların şiddeti hafiftir.
Anne ağrı ile başedebilir, konuşmaya meyillidirler, gülümseyebilir.
Anne bu sırada heyecanlı olabilir.
Ebenin anneyi desteklemesi, annenin olumlu bir doğum deneyimi yaşamasına ve ağrı ile baş edebilmesine yardım eder
Aktif Faz:
Aktif faz, servikal açıklık 5 cm olduğunda başlar, 8 cm’e ulaştığında biter.
Fetüs doğum kanalından ilerler.
Kontraksiyonlar sık ve uzun süreli ortaya çıkarlar (30-60 saniye) ve orta şiddettedirler.
Geçiş Fazı:
Eylemin en son evresidir.
Servikal dilatasyon tamamlanır.
Fetüs hızla aşağıya iner.
Bu dönemin nulliparlarda 3 saatten, multiparlarda ise 1 saatten uzun sürmemesi beklenir.
Annenin bu dönemi yaşaması sonucunda anksiyetesi artar.
Yorgun olabilir, ağrı nedeni ile sık sık pozisyonunu değiştirebilir.
Yalnız kalmaktan korkar, bu nedenle ebenin anneyi yalnız bırakmaması önemlidir.
Bu sırada annenin yanında ona yardım eden bir yakını bulunabilir.
Anneler eylemde ağrı sırasında karın kaslarının yırtılacağım düşünebilirler.
Bu duygunun yaşanabileceğini ve karın kaslarının yırtılmayacağı annelere söylenmelidir.
Bu dönemde kontraksiyonlar 1-2 dakikada bir gelip 60-90 saniye süren şiddetli karakterdedir
Geçiş fazında annede görülebilecek diğer bulgular
Hiperventilasyon,
Yorgunluk,
Konuşulanları anlamakta güçlük
Kontraksiyon sırasında öfke yaşama,
Bulantı, kusma, hıçkırık,
Terleme,
Rektumun üzerinde hissedilen baskıda artma
Dilatasyon 10 cm olduğunda rektumda hissedilen basınç artar, ıkınma kontrolsüz gerçekleşir, vajinal kanama olabilir ve membranlar açılır.
Eylemin ikinci Evresi
Serviksin tam olarak dilate olması ile başlayıp, bebeğin doğumu ile sonlanır.
İkinci evre serviksin dilate olmasından sonra primiparlarda 30 dakika ile 2 saat arasında, multiparlarda ise 5 ile 30 dakika arasında değişmektedir.
Bu sırada kontraksiyonlar 1.5-2 dakika sıklıkla gelip 60-90 saniye sürerler.
Fetüs ilerledikçe, vücudunun yarısından fazlası retraksiyon halkasının altına iner.
Bu sırada karın kaslarının itici güçleri ile birlikte diyafragma kasları da önem kazanır.
Anne ıkınarak itici güçleri kuvvetlendirir.
Eylemin Üçüncü Evresi
Eylemin üçüncü evresi bebeğin doğumundan sonra başlayıp, plasentanın ayrılıp atılması ile sonlanır.
Bu döneme plasental devre de denir. Plasentanın ayrılıp atılması 5 dakika ile 30 dakika arasında gerçekleşir
Eylemin Dördüncü Evresi
Eylemin dördüncü evresi plasentanın doğumundan sonraki ilk 4 saati içerir. Bu dönemde annenin fiziksel ve ruhsal durumu stabilleşir
Normal bir doğumda 250-500ml kan kaybedilir.
Kasılma sonucunda plasentanın ayrılma bölgesindeki damar sinüsleri kapanır.
Doğumdan hemen sonra serviks yaygın bir görünüm alır ve kalınlaşır.
Eylemin dördüncü evresinde anne acıkmış ve susamış olabilir.
Fizik yorgunluğa bağlı (eylem-deki aktiviteleri nedeni ile) olarak titreme görüle-bilir.
Mesane, travmaya ve anesteziye bağlı ola-rak hipotaniktir.
Mesanenin hipotonik olması id-rar retansiyonuna yol açabileceğinden önemlidir, idrar retansiyonu sonucunda uterus atonisi geli-şebilir.
Bu nedenle eylemin dördüncü evresinde uterus atonisinin önlenmesi önemlidir.
Oksitosin türevi ilaçlar ve fundus masajı atoniyi önlemek için kullanılabilir
