Bu yazımda doğum koçu ya da doulayla ilgili aklınıza gelecek her türlü soruya cevap vermeye çalışacağım. Öncelikle doğum koçu nedir doula nedir bundan bahsedelim. Doğum koçu daha çok sağlık tabanlı genellikle ebeler, hemşireler tarafından doğum koçluğu eğitiminin alınmasıyla gebelik dönemindeki kadınlara gebeliğin en başından itibaren danışmanlık yapan, bilgilendiren, anne adayını doğuma hazırlayan ve doğum sonrası dönemin daha bilinçli, sağlıklı e keyifli geçmesine katkıda bulunan ayrıca motive eden ve psikolojik anlamda destek olan kişiye denir son yıllar da doğum koçluğu oldukça önemsenmekte, maddi olarak getirisinin iyi olması nedeniyle ebe ya da hemşire olmayanlar tarafından da öğrenilmeye ve icra edilmeye çalışılmaktadır. Ancak gebelikte kadın vücudunda önemli fizyolojik ve psikolojik değişikliklerin ve gelişimin olduğu iyice kavranmalıdır. Bu konuda genel düşüncem tabi ki her zaman sağlık alt yapısı olanların özellikle ebelerin ya da kadın doğum hemşireliği yapmış olanların bu mesleğe adım atması daha faydalı, gebeler için daha sağlıklı olacaktır.
Doula “hizmet eden kadın” anlamına gelmektedir. Doulalar ülkemizde de son zamanlarda artmaya başlamıştır. Doulalar genellikle sağlık alt yapısı olmayan, çok farklı mesleklerden yönelimleri olan, hatta bazen çocuk yapıp anne olduktan sonra bu konuda kendini geliştirmek ya da ben de anne adaylarına faydalı olup bu işi meslek olarak yapabilirim düşünceleriyle bazı kişilerin tercih ettiği bir meslek grubudur. Doulaların da gerekli eğitimleri aldıktan sonra belli bir süre stajyer olarak çalıştıkları, tecrübelendikleri bir eğitim sistemi vardır. Ülkemizde bazı kurumlar doula eğitimini bu şekilde vermektedir. Doulaların da gebeyi doğuma hazırlama da faydalı olduklarını inanmakla beraber bu konudaki düşüncem yine de sağlık tabanlı olmamasından dolayı riskli bulmaktayım. Kısaca sizlere doğum koçu ya da doula nedir nasıl olunur? bunlarla ilgili bilgi vermiş bulundum.
Doğum koçu ile neden çalışılır?
Doğum koçu ile neden çalışılır bireysel nedenleri: Gebelik dönemi kadın yaşamında hem bedensel hem psikolojik değişimleri içermektedir. Hamile kadının yaşam standartları ister iyi ister kötü olsun, her koşulda ciddi değişiklikler içermektedir. Bu gelişimsel dönemde hamileler çok çeşitli yollarla kendi vücudunu tanımaya kendinde olan bitenlerle ilgili internetten ve çevresinden duyduklarıyla hareket etmeye çalışmakta kafa karışıklığı olmaktadır. Hatta forum sitelerinde gebelikle ilgili her türlü soruların bulunduğu platformlar bulunmakta burada gebeler tıbbi konularla ilgili sorular ve konular açmakta insanlardan fikir almaya çalışmaktadır. Bir kere bu çok yanlış bir davranıştır. Tıbbi konularla ilgili tek karar verecek kişi hekimdir. Tıbbi konularda doğum koçlarının da yorum yapmaması gerekir. Gebeler bu konuda bilinçlenmeli bu konuda doğum koçlarının daha duyarlı olması gerekmektedir. Doğum koçları gebeye günlük hayatta nasıl daha kaliteli bir gebelik dönemi geçirilir, doğuma bedensel olarak nasıl hazırlanır, ve en önemlisi etkili gevşeme teknikleriyle ilgili danışmanlık yapabilir. Bu nedenle bir gebenin doğuma doğum koçu ile birlikte hazırlanması hayatının çok az kez tekrarlanacak bu önemli zamanlarını mutlu, huzurlu ve güçlü hissetmesini sağlamalı, doğum sonrası döneme daha bilinçli girmesini sağlaması açısından önemlidir.
Doğum koçu ile neden çalışılır Diğer nedenler: Ülkemizde artan sezeryan oranlarının doğuma yönelik bireysel bile olsa algılarının değiştirilmesi açısından doğum koçlarının bir misyonu vardır. Ancak burada yanlış anlaşılmasın tıbbi riskler söz konusu olduğunda asla normal doğuma zorlanmamalı, normal doğum konusunda diretilmemeli tek yapılması gereken burada söz sahibi kişinin hekim olması nedeniyle hekimin söylediği yol izlenmelidir. Doğum şekline anne adayı, gebenin annesi, kayınvalidesi karışmamalıdır.(karışıyorlar çünkü ebelik yaptığım süre boyunca çok karşılaştım) . doğum şeklinize hekiminiz karar vermelidir. Genellikle kötü doğum hikayelerinin dinlenmesi, ve normal doğumun olağan üstü bir güç gibi gösterilmesi gebeleri doğum öncesi dönemde korku, kaygı ve strese neden olarak ne yazık ki gebeler normal doğumu yapamayacağına inandırılmaktadır. Normal doğum ağrılı bir süreçtir. Ancak burada etkili gevşeme teknikleri ve bedenin güçlenmesi, bebeğe odaklanma ve doğum sırasında kullanılacak rahatlatıcı yöntemlerin uygulanması normal doğumun daha rahat geçmesini sağlayacaktır. Bahsetmek istediğim bir diğer konu ise gebelerin hamilelerin son haftalarında bebeğin doğması için öneriler almak istemesi, doğumu hızlandıracak ya da başlatacak etkenleri öğrenmek istemesidir. Doğal doğum söylendiği gibi doğal doğumdur. Hekiminiz karar vermediği ve önermediği sürece etraftan kulaktan dolma bilgilerle doğumu başlatmaya çalışmak, doğum sancılarını tetiklemek doğru değildir. Bu konuda hekiminiz son haftalarda sık kontrole çağırdığından size en doğru tavsiyeleri verecektir.
Doğum koçu nerede çalışır?
Doğum koçları doğuma hazırlık sınıfı açabilir. Gebe okulu açabilir. Doğum koçları çeşitli sağlık kurumlarında ve hastanelerde bu görevi icra edebilir ya da serbest çalışabilir. Burada özellikle belirtmek istediğim özellikle hastanelerin doğum koçları bulunmakta. Doğum koçları tabi ki sağlık tabanlı, ancak doğum koçları hastanede sadece bu işi yapmakla kalmayıp poliklinik, doğumhane ya da kadın doğum servislerinde hemşire olarak çalıştırılmaktadır. Ancak koçluk böyle bir şey değildir. Koçluk uzun süre danışanınıza geleceğe yönelik danışmanlık yapmak ve belli bir saate ve sıklığa bağlı kalmaksızın danışanınızın istediği zamanda ulaşabileceği, birlikte yol alacağınız kişidir. Sevgili gebelerin bunu bilmesi gerekir. Zaten bunu yapabilecek bir koç yeteri kadar tecrübe, bilgi ve donanıma sahiptir. Ancak hastanelerin bu kadar donanımlı, tecrübeli ve başarılı bir doğum koçuna hak ettiği aylık maaş ücreti verme kapasitesine sahip değildir ya da vermek istemez. Hastanedeki doğum koçluğu hizmeti ucuz yolla çözülen bir kazanç kapısıdır. Sevgili anne adayları sizden ricam çalışacağınız doğum koçunuzun akademik eğitimi, tecrübesi, sadece doğum koçluğu görevinde kazandığı tecrübeyi sorgulamalısınız. Yoksa hastanede sunulan bu hizmete boşu boşuna para vermenize gerek yoktur. Gebelerin hastanelerde çok fazla doğum koçu talebi olması nedeniyle bünyelerinde doğum koçu çalıştırmak durumunda kaldılar. Yukarıda belirttiğim çalışma alanları doğum koçu nerede çalışır? Sorusunun cevabını açıkça belirtmektedir.
Doğum Koçu Ücretleri
Bir diğer konu doğum koçu ücretleri ve doula ücretleridir. Doğum koçları ve doulalar hem özel kurumlarda, danışmanlık ve koçluk veren kurumlarda, hastanelerde ve çeşitli sağlık kuruluşlarında çalışmaktadır. Dolayısı ile çalıştıkları kurumlara göre ücretlerde değişiklik olmaktadır. Serbet piyasası da olduğu için oldukça değişkenlik göstermektedir. Doğum koçu ücretleri ve doula ücretleriyle ilgili kurumlardan detaylı fiyat alabilirsiniz.
Doğum koçu sertifikası nasıl alınır?
Doğum koçluğu sertifikası hem örgün hem uzaktan internet üzerinden eğitim vererek kurumlar var. Ortalama 50-100 saatlik bir eğitim verilmektedir. Eğitim sonunda sınav yapılmakta ve bu sınavdan geçenler sertifikayı alabilmektedir. Bazı kurumlar hem doğum koçluğu sertifikası hem de doğum koçluğu eğitici eğitmenliği sertifikası vermektedir. Kendimde aldığım eğitim hem doğum koçu olarak hem de doğum koçu eğitmenliği yapabilme yetkisine sahibim.
Doğum koçu ne kadar kazanır?
Doğum koçu ne kadar kazanır sorununun cevabı olarak net bir ücret söylemek doğru olmamaktadır. Doğum koçlarının kazancı artan talebe ve doğum koçunun tecrübesi ne göre değişkenlik göstermektedir. Serbest piyasası olmasından dolayı net bir miktar söylemek pek mümkün değildir.
Doğum koçu arayanlar
Doğum koçu arayanlar doğum koçunun eğitimi, özellikleri ve kimyanızın tutması oldukça önemlidir. gebeliğiniz boyunca çalışacağınız için güvendiğiniz, olumlu enerjiler alabileceğiniz bir doğum koçu ya da doulayla çalışmalısınız. Doğum koçu arayanlar önceden telefonla merak ettiklerinizi çalışma planını, görüşme sıklığını sorgulamanız uygun olacaktır. Bazı doulalar gebeyle doğum ve hastane sürecide dahil 4 ya da 5 defa görüşme yapmaktadır. Ancak benim kendi düşüncem 4 ya da 5 görüşme çok yeterli bulmamakla birlikte aylık ya da gerekli görürsem 15 te bir görüşme yapıyorum.
Özel hemşirelik nasıl oluyor?
Özel hemşirelik sadece doğum dan sonraki süreçte hastanın yanında anne ve bebeğin yanında refakatçi olarak annenin bebeğin bakımına yardımcı olmak, gebenin yakınlarının özellikle kalamayacağı yalnız kalacağı durumlarda anne ve bebeğin yanında 12 ya da 24 saatlik nöbetler halinde nöbet tutmaktır. Özellikle sezeryan doğumu sonralarında annenin karın ağrıları nedeniyle rahat yürüyememekte bebeğini ilk zamanlarda emzirememekte ve sürekli endişeli olmaktadır. Doğum yaptığınız hastanede hemşireler mümkün olduğu kadar hatta fazla fazla destek olsalar da gerek iş yoğunluğu gerek hemşire azlığından hemen odaya gelemiyorlar. Bu nedenle yanınızda sizin ve bebeğinizin bakımlarına yardımcı olacak, öğretecek ve hastane sürecinin daha rahat geçmesini sağlamak, emzirme danışmanlığı vermek amacıyla hem bebek hemşireliği, hem ebelik hem kadın doğum hemşireliği yapmış biri olarak siz değerli annelere özel hemşirelik yaparak destek olabilirim.
Doulalar nasıl çalışır?
Anne adaylarının diğer merak ettiği konulardan biri de Doulalar nasıl çalışır? Doulalar ve doğum koçlarının çalışma şekilleri genel olarak üç temel bileşenden oluşmaktadır. Doğum öncesi danışmanlık, doğum desteği, doğum sonrası danışmanlık.
Doğuma hazırlık sınıfında, gebe okulunda hamilelikte pilates emzirme danışmanlığı bebek bakımı eğitimidir
Doğum öncesi danışmanlıkta gebeyle belirli aralıklarla bir araya gelerek ister kendi doğuma hazırlık sınıfında, gebe okulunda ya da gebenin evinde eğitimler yapar. Bu eğitimler gebelik dönemine ait kuramsal bilgiler, yetkisi dahilinde öneriler, eğer hekimi uygun görüyorsa ya da gebeliğe ait bir risk yok ise hamilelikte pilates ya da yoga egzersizleri, doğumda kullanılacak pozisyonlar, doğumda uygulanacak rahatlama yöntemleri, masaj aromaterapi gibi birçok konuyla ilgili bilgiler verilir. Gebelik egzersizleri arasında en sık tercih edilen ve kasların sıkılaşmasını ve uzamasını olumlu etkilediği hamilelikte pilates , doktorunuz uygun görürse hamilelik döneminde yapılacak egzersizleri genellikle 20 .haftadan itibaren başlıyoruz. Hamilelikte pilatesi evde birebir özel olarak çalıştırıyoruz. Hekim kontrolüne bir kez ziyarete gitme ve tanışma yapılır. Daha sonra beklenen doğum tarihinden bir hafta önce ve bir hafta sonrasında doğum beklenir. Bu zamanda doula gece gündüz ulaşılabilir durumda olur. Doğum başlayınca gebenin haber vermesiyle beraber hastaneye gidilir ve doğum kasılmalarının daha rahat geçmesi için çeşitli rahatlatıcı yöntemler, gevşeme teknikleri,hipnoz psikolojik destek ve motivasyon çalışmaları yapılıyor. Doğum sonrasında bebek ve anne stabil ve iyi durumdaysa etkili emzirme başladı ise doulanın çalışması biter ancak doğumdan sonra bir hafta içinde anneyi evinde ziyaret ederek gerekirse danışmanlık verilir. Ancak emzirmeden kaynaklanan sorunlar mevcut ise doğumdan sonra 2 saat emzirmeyle ilgili öğrettiğimiz bilgileri gözden geçiriyor ve emzirme danışmanlığı yapıyoruz. Doğum sonrası için diğer danışmanlık bileşeni lohusalık dönemi, bebek bakımı eğitimidir.
Emzirme Danışmanlığı ve Emzirme Eğitimi
Gebelik ve doğum başlı başına hazırlık yapılması gereken önemli bir değişimken bebekli hayata geçişin bence en önemli öğrenilmesi gereken ve etkili bir şekilde gerçekleştirilmesi gereken olgu emzirme olduğunu düşünmekteyim. Ancak iyi hazırlanmış ve eğitim almış gebe ya da lohusalar emzirme danışmanlığına çok az ihtiyaç duymakta çoğunlukla bu işin üstesinden kolaylıkla gelebildiklerini gözlemledim. Her ne kadar gebelik döneminde emzirme eğitimi alınmamış hiç bir fikir sahibi olunmasa bile emzirme iç güdüsel bir aktivitedir. Bebeklerde anne karnından emme, arama ve yutma refleksleriyle doğmaktadır.
Emzirme tamamen doğal bir durumken artık günümüzde insanların gerek bilgi eksikliğinden ve motivasyon eksikliğinden, gerekse annenin meme dokusundaki değişikliklerden ve yeterince uğraşılmamasından kaynaklı emzirme kesintiye uğramaktadır. Özellikle yenidoğan bebekler yaşamın ilk günlerinde kan şekerinin ayarlayamamakta ve bu dönemde yeterli emzirmenin yapılamamasından bebeklerde kan şekeri düşüklükleri oluşmakta ve bu kan şekeri düşüklüğü bebeğin beyninde çeşitli patolojiler oluşturacağından etkili emzirmenin sağlanması oldukça önemlidir.
Emzirmeyle ilgili problemler en çok hastane ortamında doğumdan sonra görülmektedir. Bebek hemşireleleri ya da ebeler iş yoğunluğuna rağmen ellerinden gelen emzirme desteğini yapmaktadırlar. Ancak yine de eğer bir emzirme danışmanıyla çalışmanız siz değerli annelerin bu süreci daha bilinçli ve güvenli, motive bir şekilde geçirmesine yardımcı olabilir.
Emzirme danışmanlığı bileşenleri aşağıdaki gibidir.
Laktasyon
Emzirme Teknikleri
Emzirme Pozisyonları
Bebeğin Memeyi Kavraması
Doğumdan Sonra Süt Üretiminin Başlaması ve Kolostrum Özellikleri
Doğal Beslenmenin Önemi
Memelerde Süt Oluşumu
Prolaktin ve Oksitosin
Süt İnme Refleksinin Uyarılması
Emzirme Süresi ve Sıklığı
Etkili Emzirmenin Belirtileri
Bebeğin Yeterli Süt Aldığının Belirtileri
Emzirmenin Kontrendike Olduğu Durumlar
Anne Sütünün Sağılması Sütün Sağılmasını Gerektiren Durumlar:
Süt Sağma Yöntemleri
Süt Sağmak İçin Ön Hazırlık
Doğumdan Sonra Meme Bakımı
Memelerde Süt Birikmesini Engellemek İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Anne Sütünü Arttırma Yöntemleri
Emzirme danışmanlığı yaparak bundan sonra emzirmeyle ilgili problemlerinize gerek teorik bilgi birikimim ve hem tecrübeli bir ebe ve bir anne olarak emzirmeyle ilgili her türlü problemlerinizi çözmek ve destek olmak amacıyla bu hizmeti vermekteyim. Emzirme danışmanlığı ister doğumdan önce, ister hastanede ister evinizde doğumdan sonra vermekteyim. Sizde emzirmeyle ilgili sorun yaşıyorsanız ya da doğum öncesinde emzirme eğitimi almak için bana telefonla ulaşabilirsiniz. Emzirmeyle ilgili diğer makalelerim için bloğumu inceleyebilirsiniz.
